Uczucie osłabienia i zmęczenia jest najczęstszym objawem, jakie zgłaszają pacjenci zakażeni koronawirusem. Leczenie następstw po COVID-19 stanie się zapewne w najbliższej przyszłości istotnym wyzwaniem dla medycyny.
Syndrom chronicznego zmęczenia po COVID-19
Przewlekłe zmęczenie, które nie zawsze jednak znika po wyleczeniu choroby, jest jednym z najczęstszych objawów, jakie zgłaszają pacjenci zakażeni koronawirusem. Objaw ten można zaobserwować u 10 proc. chorych, którzy skarżą się na niewydolność psychiczną i fizyczną nawet po upływie kilku miesięcy.
Według badań przeprowadzonych w Irlandii, 52 proc. pacjentów, nawet pacjenci z lekkim przebiegiem choroby, po wyzdrowieniu, zgłaszało utrzymujące się objawy zmęczenia aż przez 10 tygodni. Badania dowodzą, że u części pacjentów po wyzdrowieniu pojawia się uciążliwe uczucie zmęczenia i osłabienia, które może trwać nawet przez kilka miesięcy. Do dodatkowych objawów należy wówczas często utrata węchu i duszności. Jednocześnie, okazało się, że grupą zgłaszającą przewlekłe zmęczenie po wyzdrowieniu, były przede wszystkim kobiety oraz osoby, które wcześniej chorowały na depresję i nerwicę lękową.
Jak dochodzi do zespołu zmęczenia?
Badania wskazują, iż słabość mięśniowa oraz osłabienie intelektualne występują u większości pacjentów chorych na koronawirusa. Zapewne nie wszyscy zdają sobie sprawę, że męczenie jest taką samą reakcją obronną jak wysoka temperatura. Kiedy wirus atakuje organizm, we krwi gwałtownie wzrasta liczba białek zapalnych, co powoduje koncentrację krążenia krwi, a także spadek ciśnienia tętniczego, albowiem system immunologiczny spowalnia organizm, żeby ułatwić walkę z patogenem.
Jednakże, część badaczy uważa, że zespół przewlekłego zmęczenia ma podłoże neurologiczne. gdyż SARS-CoV-2 może uszkadzać mózg, a przewlekłe, długotrwałe zmęczenie może być objawem inwazji wirusa do struktur nerwowych. Inna teoria mówi o tym, że zespół zmęczenia może być efektem nadmiernej reakcji układu odpornościowego organizmu, która powoduje rozległy proces zapalny.
Ile trwa przewlekłe osłabienie po COVID-19?
Na proces zdrowienia wpływa głównie przebieg choroby, który zależny jest od różnych czynników, w tym wieku, płci czy ogólnego stanu zdrowia. W przypadku ciężkiego przebiegu choroby i pojawienia się ostrych objawów, konieczne bywa inwazyjne leczenie. Im dłużej ono trwa, tym dłuższy może się okazać powrót do pełni sił. W większości przypadków, regeneracja po COVID-19 następuje już po dwóch tygodniach i po takim czasie pacjenci wracają do pełnej sprawności.
Jednak w pewnych sytuacjach, przewlekłe zmęczenie i niewydolność intelektualna mogą obniżać jakość życia przez długie miesiące. Okres regeneracji po COVID-19 i powrót do zdrowia jest wówczas długi. Średnio, ciężej przechodzącym koronawirusa, pełny powrót do zdrowia, do aktywności życiowych zajmuje 3-4 miesiące, ale są pacjenci, którzy ciągle mówią, nie są w stanie wrócić do normalnych aktywności, pomimo tego, że w badaniach kardiologicznych czy pulmonologicznych nie stwierdza się żadnej choroby. Dominującym czynnikiem jest u nich osłabienie i zmęczenie – zgłasza je aż 52 proc. pacjentów. Niektóre objawy mogą przypominać depresję. Naukowcy szacują, że nawet 10 proc. ozdrowieńców może mieć zespół pocovidowego zmęczenia.
Leczenie zespołu zmęczenia po COVID-19
Leczenie powikłań następujących po koronawirusie jest obecnie jeszcze ciągle w fazie badań. Na razie brakuje jasnych wytycznych, jak powinno się leczyć osoby, u których zdiagnozowano zespół zmęczenia po COVID-19. Najskuteczniejszą formą rehabilitacji po COVID-19 jest odpoczynek z wyłączeniem stresu, maksymalny relaks, bez stymulacji umysłowej, takiej jak gry komputerowe czy czytanie codziennych wiadomości.
