Odpowiednio wczesne wykrycie zaburzeń czynności układu oddechowego pozwala na szybką diagnozę oraz zastosowanie właściwego leczenia. Pragnąc cały czas rozwijać naszą ofertę medyczną, dajemy Państwu możliwość wykonania w Centrum Medycznym MML badania spirometrycznego.
Czym jest spirometria?
Spirometria, która inaczej nazywana jest pomiarem oddechu, to badanie objętości, pojemności oraz wydajności płuc, a także przepływu powietrza w płucach i oskrzelach, w różnych fazach cyklu oddechowego. Wszystkie te pomiary, można przeprowadzić zarówno w warunkach statycznych, jak i dynamicznych. Do ich badania, wykorzystuje się przyrząd zwany spirometrem, służący do pomiaru powietrza, który rejestruje jego ilość, prędkość i ciśnienie przy wdychaniu i wydychaniu w określonym czasie.
Badanie spirometryczne pomaga w ocenie wzorców oddychania, pomagających zdiagnozować schorzenia, takie jak astma, zwłóknienie płuc, mukowiscydoza i POChP. Są to bardzo groźne choroby, które spirometria skutecznie wykrywa, dlatego warto jest przeprowadzić to badanie w odpowiednim czasie. Jest ono bezpieczne, bezinwazyjne i zupełnie bezbolesne dla pacjenta. Może je wykonać lekarz rodzinny lub pulmonolog.
Spirometria płuc jest szczególnie wskazana u osób nałogowo palących papierosy. Palacze tytoniu, którzy ukończyli 40. rok życia powinni wykonywać badanie raz na dwa lata. Podobnie jest w przypadku osób narażonych na czynniki toksyczne. Dla nich również wskazane jest regularne przeprowadzanie spirometrii płuc. Ponadto, badaniu powinny się poddać osoby, które cierpią na przewlekły kaszel, obniżoną tolerancję wysiłku, duszności oraz inne objawy, wskazujące na możliwość chorób układu oddechowego;
Na czym polega i jak przebiega badanie spirometryczne?
Badanie zaczyna się od wywiadu z pacjentem, podczas którego zbierane są informacje takie jak wiek, wzrost, płeć i waga, które zapisywane są później w pamięci komputera, podłączonego do spirometru. Spirometrię wykonuje się w pozycji siedzącej. W tym czasie, pacjent powinien siedzieć wyprostowany, z kolanami zgiętymi pod kątem prostym i stopami opartymi o podłogę. Wskazane jest również rozluźnienie paska, krawatu lub kołnierzyka.
Badanie polega na oddychaniu przez podłączony do spirometru ustnik, podczas gdy nos pacjenta zaciska specjalny klips i oddychanie możliwe jest tylko przez usta. Pacjent musi odpowiednio objąć ustnik aparatu wargami, a następnie wykonywać polecenia prowadzącego, który poinformuje go, jak dmuchać. Początkowo, badany musi oddychać spokojnie, później wdychać jak największą ilość powietrza, a następnie wydmuchać je jak najmocniej. Ten etap badania nazywa się spirometrią dynamiczną. Proces oddechów, a później wdychania i wydychania powtarzany jest kilkakrotnie. Jeśli powietrze nabiera się powoli i równie wolno je wydmuchuje, wtedy mamy do czynienia ze spirometrią statyczną. Uzyskane, kolejne wyniki powinny być podobne – tylko wówczas można mieć pewność, że spirometria została wykonana prawidłowo.
Spirometria – normy i wyniki badań
Badanie spirometryczne ocenia pojemność życiową płuc, czyli największą ilość powietrza, którą można wydmuchać oraz ilość powietrza wydychanego podczas pierwszej sekundy. U kobiet średnio, powinna ona wynosić 3,2 decymetry sześcienne, u mężczyzn – 4,0 decymetry sześcienne, a u sportowców – 7 decymetrów sześciennych.
Na pojemność życiową płuc składają się objętości takie jak:
• TV – objętość oddechowa, jest to około 0,5 litra powietrza, które dorosły człowiek wdycha i wydycha podczas spokojnego oddechu.
• ERV – objętość zapasowa, która jest dodatkową objętością powietrza, jaką można usunąć z płuc po zakończeniu spokojnego wydechu, jest to ok. 1,5 litra.
• IRV – zapasowa objętość wdechowa, czyli objętość, jaką dodatkowo można wtłoczyć do płuc podczas pogłębionego wdechu, wynosi ona około 2,5 litra,
• IC – pojemność wdechowa, jest ona sumą objętości TV i IRV.
• Nawet po pozornym wypuszczeniu całego powietrza z płuc, w układzie oddechowym zostaje tak zwana objętość zalegająca, wynosząca około 1,2 litra, która zapobiega zapadnięciu się pęcherzyków płucnych.
Dzięki badaniu spirometrycznemu można również ocenić parametry, które obrazują zdolności układu oddechowego i czynności płuc. Należą do nich:
• FEV1 – objętość powietrza wydychanego z płuc w ciągu 1 sekundy przy natężonym wydechu. U osób ze zwężeniem oskrzeli np. w przebiegu astmy oskrzelowej wskaźnik ten może pojawić się obniżony
• FVC – nasilona pojemność życiowa. Jest to całkowita objętość powietrza usunięta z płuc, od najgłębszego wdechu do najgłębszego wydechu,
• FEV1/FVC – zwany wskaźnikiem Tiffneau. Jest to stosunek poprzednich dwóch wartości. Pozwala on ocenić czy u podłoża problemów leżą zaburzenia związane ze zwężeniem drzewa oskrzelowego czy z ograniczeniem objętości płuc.
Jak przygotować się do spirometrii
• Odpocznij przed badaniem i nie wykonuj przed nim żadnego intensywnego wysiłku.
• Załóż luźne ubranie pozwalające na swobodne oddychanie.
• Jeśli przyjmujesz leki rozkurczające oskrzela, uprzedź o tym lekarza i dowiedz się, czy przed badaniem możesz zażyć normalną dawkę leku.
• Na co najmniej 2 godziny a najlepiej 24 godziny przed badaniem nie pal papierosów, również elektronicznych.
• Na co najmniej 4 godziny, a najlepiej 24 godziny przed badaniem, nie pij alkoholu.
• Na 2 – 3 godziny przed badaniem, nie jedz ciężkiego posiłku. 3 godziny wcześniej możesz spożyć lekką przekąskę.
Jakie są wskazania do spirometrii płuc?
Główne wskazania do spirometrii to:
• objawy chorobowe ze strony układu oddechowego,
• przebyty przeszczep płuc,
• monitorowanie przebiegu i leczenia chorób układu oddechowego,
• okoliczności stanowiące ryzyko dla danego pacjenta, np. operacja,
• kaszel przewlekły,
• duszności,
• podejrzenie astmy,
• podejrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POCHP);
• podejrzenie chorób śródmiąższowych,
• monitorowanie stanu zdrowia palaczy tytoniu powyżej 40-stego roku życia,
• monitorowanie stanu zdrowia osób powyżej 40-stego roku życia, które są regularnie narażone na zanieczyszczenia powietrza.
Spirometria – przeciwwskazania
Spirometria jest bezpiecznym i bezbolesnym badaniem, jednak niektóre osoby nie powinny go wykonywać. Ze spirometrii powinny zrezygnować:
• osoby z rozpoznanym tętniakiem aorty lub tętnicy mózgowej,
• osoby po niedawnej operacji okulistycznej,
• osoby po odwarstwieniu siatkówki,
• osoby, które niedawno przebyły udar mózgu lub zawał serca,
• osoby, u których doszło do zwiększenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego,
• osoby posiadające dolegliwości bólowe po operacji w jamie brzusznej lub klatce piersiowej, które zaburzyłyby pełny wdech i wydech,
• osoby po przebytych operacjach okulistycznych,
• osoby, u których wykonana została odma opłucnowa,
• osoby, u których pojawia się krwioplucie o nieznanej przyczynie,
• osoby, u których pojawia się wysiłkowe nietrzymanie moczu,
• osoby z demencją.
W przypadku dzieci w wieku przedszkolnym przeprowadzenie spirometrii jest utrudnione ze względu na konieczność wykonania nasilonego wydechu, wykonanie badania wymaga bowiem odpowiedniej współpracy dziecka z lekarzem. Większa szansa na powodzenie badania pojawia się u starszych dzieci, od 7. do 10. roku życia. Badania czynności oddechowych u najmłodszych są przydatne w diagnozowaniu i monitorowaniu chorób, takich jak mukowiscydoza czy astma oskrzelowa.
W celu uzyskania szczegółowych informacji odnośnie badania oraz jego ceny, prosimy kontaktować się z recepcją pod nr. tel. (22) 406 54 22.
W naszym Centrum Medycznym świadczymy szeroki zakres usług diagnostycznych. Oprócz spirometrii, zapraszamy także na inne badania związane z diagnostyką układu oddechowego, takie jak np. polisomnografia.