Sondowanie kanału łzowego jest jedną z metod terapeutycznych, jakie wykorzystywane są w leczeniu niedrożności kanału łzowego. Na czym polega zabieg sondowania? Kiedy trzeba go wykonać oraz w jaki sposób się do niego przygotować?
Sondowanie kanału łzowego – co to takiego?
Zabieg udrażniania kanałów łzowych jest interwencją chirurgiczną, która pozwala w sposób mechaniczny uzyskać drożność kanałów łzowych. Wykonując zabieg sondowania lekarz przebija błony, które blokują ujście przewodu nosowo-łzowego. W tym celu wykorzystywana jest specjalna, tępo zakończona sonda, o niewielkiej średnicy.
Niedrożność kanału łzowego u niemowlaka i dziecka
Niedrożność kanalików łzowych jest poważnym problemem, wymagającym jak najszybszej pomocy specjalisty. Stan ten objawia się przede wszystkim nadmiernym łzawieniem. Początkowo symptom ten bywa bagatelizowany, jednak należy mieć świadomość, że sam nie ustąpi, a przedłużająca się niedrożność prowadzić może do dużo poważniejszych powikłań. Zalegające w worku łzowym łzy prowadzą do rozwoju bakterii, głównie paciorkowców i gronkowców. W konsekwencji kanał łzowy staje się niedrożny, ponieważ zalega w nim ropna wydzielina. Brak ujścia i niedrożność sprawiają, że ropa zaczyna wydostawać się z worka łzowego bezpośrednio na powierzchnię oka. Ropienie jest bardzo uciążliwą dolegliwością, powoduje sklejanie powiek, co jest szczególnie uciążliwe głównie o poranku, po nocy.
Kanały łzowe wykształcają się jeszcze na etapie życia płodowego. Dziecko przychodząc na świat powinno mieć w pełni wykształcony cały system, umożliwiający swobodne odprowadzanie łez. Niestety, u niektórych dzieci proces ten nie przebiega prawidłowo, a kanały łzowe nie są wystarczająco wykształcone, dlatego po porodzie dochodzi do ich zatkania, a dokładniej do zamknięcia fizjologicznego kanału, którym łzy przepływają z worka spojówkowego bezpośrednio do jamy nosa. Niedrożność u niemowląt występuje najczęściej w formie cienkiej błony, która znajduje się u ujścia przewodu nosowo-łzowego.
U najmłodszych pacjentów zmagających się z niedrożnością kanału łzowego choroba może postępować szybko, powodując bardzo dynamiczne zmiany w sferze intensywności objawów, dlatego przy wystąpieniu charakterystycznych objawów wizyty nie można odkładać. Sondowanie kanału łzowego u niemowlaka wykonane może być już u dzieci, które ukończyły pierwszy miesiąc życia.
Kiedy konieczne jest wykonanie sondowania kanału łzowego?
Dobór metod leczenia w przypadku, gdy zapchane kanały łzowe powodują nieprzyjemne dolegliwości i komplikacje w obrębie narządu wzroku zależy przede wszystkim od indywidualnej sytuacji pacjenta. W pierwszej kolejności zastosować można leczenie zachowawcze, bazujące na właściwej higienie oraz odpowiednim masażu, a jeśli to nie pomoże – konieczne jest wykonanie zabiegu chirurgicznego.
Na czym polega zabieg sondowania kanału łzowego?
Udrożnienie zapchanych kanałów łzowych jest zabiegiem małoinwazyjnym. Cała procedura trwa zaledwie kilkanaście minut. Jest też obarczona stosunkowo niskim ryzykiem wystąpienia powikłań. Całość wykonywana jest w znieczuleniu kropelkowym, natomiast w przypadku najmłodszych pacjentów konieczne jest podanie znieczulenia ogólnego.
Podczas zabiegu udrażniania kanałów łzowych lekarz wykorzystuje sondę o niewielkim rozmiarze, co redukuje ryzyko przypadkowych uszkodzeń. Po wykonaniu udrożnienia i usunięciu z kanalika sondy wykonywane jest płukanie. W tym celu wykorzystywany jest specjalnie przygotowany roztwór soli fizjologicznej oraz antybiotyku.
Na koniec okulista zakłada do udrożnionych kanalików specjalne, silikonowe dreny, które zapewniają utrzymanie drożności. Przygotowując się do zabiegu należy mieć świadomość, że dreny te pozostaną z pacjentem przez okres min. 3 miesięcy.
Bezpieczeństwo zabiegu sondowania kanału łzowego
Przygotowanie do zabiegu nie jest szczególnie skomplikowane. Należy pamiętać, że zarówno dorosły, jak i dziecko czy niemowlę musi być zdrowe. Infekcje powinny zostać wyleczone.
Cały zabieg trwa nie dłużej niż kilkanaście minut i jest całkowicie bezpieczny, ponieważ do udrożnienia wykorzystywany jest endoskop i laser diodowy kontaktowy. Pacjent jest znieczulany miejscowo, a następnie do kanalika wprowadzany jest endoskop z sondą i laser, który pozwala usunąć przyczynę niedrożności. Dzięki temu można wyeliminować ryzyko wystąpienia krwawienia.
W przypadku najmłodszych pacjentów, dla ich bezpieczeństwa, zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym.