Złamany nos – objawy, nastawienie, leczenie, powikłania

Spis treści

• Objawy złamania nosa
• Jak wygląda złamany nos
• Złamanie nosa – co robić
• Złamany nos u dziecka i dorosłego – diagnostyka
• Jak nastawić złamany nos
• Powikłania po złamaniu nosa
• Ile czasu zrasta się złamany nos
• Do jakiego lekarza po złamaniu nosa

Nos zbudowany jest z części chrzęstnej i kostnej. Szkielet kostny w wyniku silnego urazu może ulec złamaniu, do którego zwykle przyczynia się uderzenie w nos, zderzenie z drugą osobą czy upadek. Często do złamań dochodzi podczas uprawiana sportu. Objawy złamanego nosa u dziecka czy dorosłego to ból, silny obrzęk, zaczerwienienie, a także krwawienie i niestabilność konstrukcji wyczuwalna przy badaniu dotykiem. Leczenie złamanego nosa wymaga interwencji chirurgicznej i/lub laryngologicznej. Dowiedz się więcej.

Objawy złamania nosa

Do charakterystycznych objawów złamanego nosa zaliczane jest mocne krwawienie. Oprócz tego pojawiają się silne dolegliwości bólowe. Zwykle występuje też ból głowy, opuchlizna czy zaczerwienienie. Powstanie krwiaków pod oczami może świadczyć o tym, że doszło do złamania podstawy czaszki. Niekiedy pojawia się także wyciek płynu z nosa.

Jak wygląda złamany nos

Wyróżniamy dwa rodzaje złamania nosa. Mogą być to złamania otwarte lub złamania zamknięte. Otwarte złamanie nosa objawia się widocznym przemieszczeniem części kostnych i chrzęstnych, szkieletu nosa oraz otwartą raną na twarzy.

O złamaniu zamkniętym mówimy, kiedy na nosie nie ma rany, a przemieszczenie kości jest tylko wyczuwalne. Zwykle przy złamaniach zamkniętych objawy są znacznie mniej nasilone i mogą ograniczać się do opuchlizny oraz bolesności w rejonie nosa. Nie można ich jednak bagatelizować, bo wszystkie urazy w okolicy twarzoczaszki wymagają konsultacji lekarskiej.

Złamanie nosa – co robić

Jeśli występuje krwotok z nosa:

• należy polecić poszkodowanemu, by usiadł z pochyloną głową do dołu
• należy zacisnąć jedno skrzydełko nosa lub oba przy obustronnym krwawieniu,
• a poszkodowany ma w tym czasie oddychać przez usta
• poszkodowany nie powinien połykać krwi spływającej do gardła.

Następnie trzeba przyłożyć na nos zimny okład, który pomoże zmniejszyć obrzęk oraz wezwać karetkę pogotowia. Dopiero w szpitalu można przeprowadzić szczegółową diagnostykę i bezpiecznie założyć opatrunek na złamany nos. Im szybciej poszkodowany uda się do lekarza, tym lepiej. Nie wolno zwlekać z wizytą, bo może się to przyczynić do trwałych odkształceń nosa.

Złamany nos u dziecka i dorosłego – diagnostyka

W pierwszym etapie diagnostyki przy podejrzeniu złamania nosa wykonywane jest zdjęcie rentgenowskie, dzięki któremu można dokładnie zobrazować pęknięty nos oraz ewentualne przemieszczenie się kości czy części chrzęstnej nosa. Jeśli istnieje podejrzenie współwystępowania urazów głowy lub kręgosłupa, diagnostykę poszerza się o RTG kręgosłupa oraz tomografię komputerową głowy.

Jak nastawić złamany nos

Sposób leczenia złamanego nosa zależy od tego, czy problemem jest złamanie nosa bez przemieszczenia, czy z przemieszczeniem. Postępowanie może obejmować:

• leczenie złamania nosa z przemieszczeniem: złamanie nosa z przemieszczeniem wymaga nastawienia podczas operacji, która ma za zadanie przywrócić prawidłową strukturę rusztowania chrzęstno-kostnego. Chirurgiczne nastawienie nosa po złamaniu można przeprowadzić w ciągu 7-10 dni od urazu, kiedy obrzęk tkanek staje się mniejszy, a nie utworzyły się jeszcze zrosty chrzęstno-kostne uniemożliwiające przeprowadzenie operacji. Jeśli jednak do tego dojdzie, wyjściem jest poddanie się plastyce nosa (rynoplastyce) czy plastyce przegrody nosowej (septoplastyce).
  
  Septoplastykę wykonuje się przez jamę nosa. By ją przeprowadzić, chirurg wykonuje cięcie w przedsionku nosa, po czym odwarstwia błonę śluzową przegrody nosa od części chrzęstnej i kostnej. Następnie usuwa zdeformowaną chrząstkę. Potem, po odpowiednim spreparowaniu, ponownie umieszcza ją we wcześniejszym miejscu. Na koniec zakłada szwy stabilizujące i utrzymujące przegrodę nosa we właściwej pozycji. Operacja przegrody nosowej trwa ok. 40 min;

• leczenie złamania nosa bez przemieszczenia: złamanie nosa bez przemieszczenia, zniekształcenia i upośledzenia jego drożności, zwykle nie wymaga skomplikowanych procedur. Na ogół wystarczy ręczne nastawienie kości, po którym zakładany jest opatrunek w postaci tamponady, co ma na celu unieruchomienie nastawionych struktur. Nastawienie nosa po złamaniu jest zabiegiem bolesnym, stąd konieczność zastosowania odpowiedniego znieczulenia – z reguły wystarcza krótkotrwałe znieczulenie ogólne w warunkach sali operacyjnej lub miejscowe w trybie ambulatoryjnym.

Powikłania po złamaniu nosa

Do powikłań po złamaniu nosa należą:

• krwiak przegrody: w wyniku działania siły zewnętrznej krew gromadzi się w złamanej kości, blokując jedno lub oba nozdrza. Jeśli krwiak jest znacznej wielkości, może wywoływać upośledzenie oddychania poprzez nos. Niezbędne staje się wtedy jego nakłucie w znieczuleniu miejscowym i aspiracja zgromadzonej w środku krwi;
• ropień przegrody nosa: jeżeli krwiak przegrody nosa nie zostanie usunięty odpowiednio wcześnie, to zalegająca w nim krew, pod wpływem działania bakterii, może zostać zakażona. Zapalenie ropne obejmuje ochrzęstną oraz chrząstkę przegrody i charakteryzuje się bólami nosa i okolicy czołowej. Często tym objawom towarzyszy podwyższona temperatura ciała. Nieleczony ropień może wywoływać bardzo poważne konsekwencje, w tym ubytek przegrody nosowej i zapalenie opon mózgowych, dlatego w przypadku jego wystąpienia konieczne jest podanie antybiotyków;
• skrzywiony nos zewnętrzny: to powikłanie natury estetycznej. Prostowanie nosa po złamaniu można przeprowadzić do 10 dni, zanim nastąpi zrośnięcie tkanki.
  W przeciwnym razie nos pozostanie skrzywiony, chyba że na późniejszym etapie leczenia pacjent podda się rynoplastyce;
• infekcja: zaburzenie struktury nosa sprawia, że jest on podatny na inwazję bakterii.
  Może się ona rozprzestrzenić na pobliskie zatoki, kości twarzy, a nawet mózg;
• zmieniony zmysł węchu: wszystkie złamania nosa niosą ze sobą ryzyko upośledzenia węchu. Problem może mieć różne nasilenie – od zmniejszenia zdolności wykrywania zapachu do całkowitej utarty powonienia.

Ile czasu zrasta się złamany nos

To ile czasu zrasta się złamany nos, zależy od rozległości urazu i złamania oraz od indywidualnych predyspozycji pacjenta. W większości przypadków okres ten wynosi około 7-14 dni.

Do jakiego lekarza po złamaniu nosa

Po złamaniu nosa konieczna jest wizyta u lekarza laryngologa. Specjalista oceni, czy nos został prawidłowo nastawiony i czy nie doszło do uszkodzenia innych struktur, np. do skrzywienia przegrody.