- Czym jest zwyrodnienie plami żółtej?
- Zwyrodnienie plamki żółtej przyczyny
- Objawy zwyrodnienia plamki żółtej
- Stadium choroby a objawy
- Typy AMD
- AMD – diagnostyka
- Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej
Czym jest zwyrodnienie plami żółtej?
Zwyrodnienie plamki żółtej czyli półtoramilimetrowej kropeczki znajdująca się na siatkówce, dokładnie naprzeciwko źrenicy, nazywane inaczej AMD to przewlekła, postępująca choroba gałki ocznej. Choroba jest związana z wiekiem i występuje zazwyczaj u osób po 50 roku życia. AMD prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia siatkówki, a w szczególności właśnie plamki żółtej stanowiącej jej centralną część.
Zwyrodnienie plamki żółtej przyczyny
Przyczyny zwyrodnienia plamki nie zostały do końca poznane. Uważa się, że na jej pojawienie się mają wpływ czynniki genetyczne, ponieważ odkryto mutacje w genach, które powodują procesy patologiczne w obrębie siatkówki i plamki żółtej. Rolę w powstawaniu zwyrodnienia plamki żółtej przypisuje się też wolnym rodnikom. Pojawiają się one w wyniku długotrwałego stresu oksydacyjnego. Do czynników środowiskowych, które mogą również przyczyniać się do zwiększenia ryzyka zachorowania na niektóre oczu, w tym AMD zalicza się: wiek powyżej 50 lat, płeć żeńską, jasny kolor tęczówki oka, otyłość, palenie tytoniu, cukrzycę, niedobór beta – karetonu, selenu, witamin E i C.
Objawy zwyrodnienia plamki żółtej
Pierwsze objawy zwyrodnienia plamki żółtej zazwyczaj rozwijają się powoli i nie bywa ,że nie są one kojarzone przez Pacjenta z rozwojem jakiejś choroby. Zazwyczaj dolegliwości zauważa się, patrząc tylko jednym okiem ponieważ AMD, czyli zwyrodnienie plamki żółtej, rozwija się najpierw w jednym oku. Wówczas drugie przejmuje jego funkcje, w związku z czym nie zauważamy pogorszenia widzenia. Do głównych objawów AMD należą:
- Zniekształcenie linii prostych
- Problemy z czytaniem – „uciekanie” liter
- Zaburzenia widzenia centralnego
- Rozmycie krawędzi
- Problemy z rozróżnianiem kolorów
Stadium choroby a objawy
Stadium wczesne: można je rozpoznać przez obecności plamki żółtej w oku zwane druzami
pod siatkówką.
Objawy często pozostają niezauważone, ponieważ nie odczuwa się przy nich pogorszenia wzroku.
Stadium średniozaawansowane: na tym etapie pojawiają się problemy z widzeniem, ale nadal mogą one być niezauważalne przez chorego , dlatego tak ważne jest regularne badanie wzroku, które umożliwia wykrycie choroby.
Stadium lateralne: zaawansowane zwyrodnienie, po którym można spodziewać się uszkodzenia siatkówki i utraty widzenia.
Typy AMD
Postać sucha
Ten typ zwyrodnienia występuje zdecydowanie częściej bo u ok. 90% przypadków AMD mamy
do czynienia z postacią suchą AMD. Najczęściej jest ono wynikiem wolno postępującego zaniku nabłonka barwnikowego, obumierania komórek odpowiedzialnych za prawidłowe odbieranie wrażeń wzrokowych oraz pogarszające się funkcjonowanie siatkówki. Uszkodzenie plamki żółtej powoli pogłębia się i w związku z tym następuje powolna utrata widzenia centralnego, która może trwać
od kilku miesięcy do kilku lat.
Postać wysiękowa
Postać ta występuje znacznie rzadziej niż postać sucha, ale prowadzi do większej utraty widzenia,
ale zazwyczaj ma zdecydowanie szybszy przebieg.
Czasem postęp choroby jest tak szybki, że może dojść do utraty widzenia w ciągu kilku dni.
W wysiękowym AMD, czy inaczej w postaci mokrej zwyrodnienia plamki żółtej, pod centralną częścią siatkówki rośnie błona podsiatkówkowa, która niszczy komórki odpowiedzialne za widzenie. Nowoutworzone naczynia, powstające pod siatkówką są niepełnowartościowe i mają bardzo cienkie ścianki. Z powodu nieszczelności naczyń krwionośnych do siatkówki przedostaje się surowica krwi. Płyn unosi siatkówkę powodując falowania obrazu. Natomiast, gdy słabe ścianki naczyń pękną
i powstanie krwotok pod siatkówką to w polu widzenia pojawi się szara lub czarna plama.
AMD – diagnostyka
Diagnostyka AMD polega przede wszystkim na przeprowadzeniu badań okulistycznych.
Badania rozpoczyna się zawsze wywiadem lekarskim, następnie specjalista sprawdza ostrość wzroku pacjenta do dali i bliży, lakarz może również poprosić o wykonanie Testu Amslera polegającego
na wpatrywaniu się przez chwilę w mały punkt narysowany na kwadracie podzielonym na mniejsze.
Dla chorych na AMD narysowane linie będą faliste, choć w rzeczywistości są proste. Kolejnym krokiem jest badanie oka w lampie szczelinowej, sprawdzenie ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz badanie dna oka. Do potwierdzenia diagnozy niezbędne jest wykonanie OCT pozwalające na ocenę mikrokrążenia i struktury naczyń krwionośnych gałki ocznej. Umożliwia zobrazowanie przepływu krwi w naczyniach siatkówki. Pozwala w niektórych sytuacjach pominąć inwazyjne badanie jakim jest angiografia fluoresceinowa. Badanie OCT jest szybkie, nieinwazyjne i bezbolesne. Wykorzystywane podczas badania superluminescentne diody LED są całkowicie bezpieczne i nie powodują żadnych skutków ubocznych. W większości przypadków nie wymaga rozszerzenia źrenic. Czas badania
to około 5-10 minut.
Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej
Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej zależy od postaci i zaawansowania schorzenia. Przy odpowiednio wcześnie wykrytym AMD, istnieją sposoby na zahamowanie rozwoju choroby, jednak efekty leczenia uzależnione są od indywidualnego przypadku. Nie u każdego pacjenta uda się zahamować postęp choroby
Leczenie postaci suchej AMD
W postaci suchej AMD można jedynie działać profilaktycznie, zalecenia lekarzy mogą przynieść efekty, ale nie dają gwarancji zatrzymania zmian.
W profilaktyce suchej postaci AMD istotną rolę ogrywa zmiana stylu życia ze szczególnym uwzględnieniem ochrony oczu przed promieniowaniem UV, odstawienie używek w postaci palenia tytoniu, wdrożenie odpowiednio zbilansowanej diety obniżającej poziom cholesterolu.
Pacjentom zaleca się również suplementowanie wysokich dawek witaminy C, E i β-karotenu;
Leczenie postaci AMD
W przypadku zwyrodnienia plamki żółtej wysiękowej możliwych jest kilka metod leczenia.
Wszystkie proponowane kurację mają na celu niszczenie nieprawidłowych naczyń krwionośnych. Lekarz w zależności od zaawansowania choroby może zaproponować leczenie za pomocą lasera, metody fotodynamiczną czy też leki zawierających inhibitory VEGF lub kurację sterydami.
Metody leczenia AMD pozwalają na zahamowanie rozwoju choroby i kontrolowanie jej przebiegu, jednak nie są w stanie odwrócić pewnych zmian, które już zaszły w obrębie plamki żółtej.
Zapraszamy na badania wzroku do Centrum Medycznego MML.
Pamiętaj – większość chorób oczu jeżeli wykryte są w we wczesnym stadium można zatrzymać
lub wyleczyć!
